Creatief Coach Marieke van Dam coacht vrouwen die creativiteit een grotere plek in hun leven willen geven. Ze is maker en bedenker van verrassingen en deelt over haar persoonlijke ontdekkingsreis in de hoop anderen daarmee te inspireren.
Alles in het leven van Marieke van Dam draait om creativiteit. “Ik help vrouwen om hun verlangens om te zetten in kleine acties en vanuit plezier te experimenteren en te ontdekken. We krijgen vaak voorgeschoteld dat je je doelen helder voor ogen moet hebben, maar ik ontdekte dat dit je creativiteit juist kan blokkeren.
VERLEDEN
Twintig jaar geleden speelde creativiteit nog geen enkele rol in het leven van Marieke. Als communicatiemedewerker bij het theater, een creatieve omgeving weliswaar, waren in haar ogen vooral de mensen om haar heen creatief. “Wat ik het leukst vond, was het begeleiden van artiesten voor ze een televisie-interview hadden. Een vriendin zei me: is coaching niks voor jou? Dat leek me inderdaad leuk, maar ik vroeg me af of ik dat kon.” Ze koos daarom voor een serieuze coachopleiding van 3,5 jaar, zodat ze een stevige basis zou hebben. “Ik kwam daar met zo’n bulk aan kennis vandaan, dat het voor mij heel groot en serieus voelde. Ik had meteen twee grote opdrachtgevers, maar vroeg me steeds af of ik het goed deed.”
Leren spelen
Dat creativiteit toen al een plek innam in haar leven, had ze zelf nog niet door. “Een vriendin van mij bedacht de naam voor mijn coachingspraktijk: Bureau Play, ‘want jij brengt creatieve mensen op een speelse manier in beweging’, zei ze. Ik had daar zelf nooit aan gedacht.” Vanaf dat moment trok alles wat met spelen te maken had steeds meer haar aandacht, tot ze een Ted Talk zag over een onderzoek naar het effect van spelen bij volwassenen. “Ik weet niet wat er gebeurde, maar ik kon er niet van slapen. Andere mensen leren hoe ze konden spelen, dát wilde ik doen.” Ze las boek na boek over spelen in je leven en je werk en probeerde haar ideeën in een plan te gieten, maar zonder succes. “Het was enorm frustrerend. Ik voelde een supersterk verlangen, maar wist niet welke stappen ik moest zetten om te komen waar ik wilde.”
Missing link
Twee jaar lang bleef ze zoeken, lezen en rondjes draaien in gedachten, tot ze op een middag ontdekte wat er al die tijd ontbrak. “Ik was mijn balkon met vlinderstickers aan het beplakken om het gezelliger te maken. Opeens dacht ik: hee, als je zo’n sticker buigt, lijkt het net een echte vlinder. Ik ging dat fotograferen en had het zo naar mijn zin, ik vergat gewoon de tijd. De volgende dag was ik aan het hardlopen en dacht ik: wacht eens, wat ik gisteren deed, dat is waar ik over lees in al die boeken. Het belangrijkste was ik gewoon al die tijd vergeten: zelf spelen.”
‘Ik werd nieuwsgierig: zou ik op die manier ook kunnen ondernemen?’
Ze besloot elke dag voor zichzelf een speelkwartiertje in te lassen en daarover te gaan delen op de socials. “Tot die tijd dacht ik dat ik eerst een expert moest zijn, dat ik alles moest weten over spelen. Nu besloot ik voor het eerst mijn plan los te laten en puur vanuit mijn nieuwsgierigheid te gaan onderzoeken en ontdekken.” Poppetjes tekenen, stoepkrijten, elke dag verzon ze iets anders. Het sloeg enorm aan bij mensen, en ook bij Marieke zette het van alles in beweging. “Door dat spelen kreeg ik steeds meer lef, en ik ontdekte tijdens die kwartiertjes dat het goed werkt om het einddoel los te laten. Toen ik dat merkte, werd ik nieuwsgierig. Zou ik op die manier ook kunnen ondernemen?”
De SPEELregels
In 2011 laste Marieke een Summer of Play in en stopte ze met haar coachingsklussen. “Een spannende stap, maar ik voelde dat ik de coaching los moest laten om me hierop te richten.” Om haar Summer of Play te kunnen financieren, bedacht ze een mini-crowdfundingsactie. “Ik vroeg twee euro vijftig zodat ik een kopje koffie kon drinken in een koffietentje, en in ruil daarvoor kreeg iemand een klein, verrassend speelopdrachtje van mij.” Ze deelde daar online over, en ook dat bleef niet onopgemerkt. “Mensen vroegen: kun je daar geen kaartenset van maken? Samen met een vormgeefster heb ik toen de SPEELregels uitgebracht.”
‘Eindelijk gebeurde dat waar ik zo naar had verlangd’
Van daaruit kwamen er allerlei nieuwe dingen op haar pad. Van interviews in het AD en bij Evers Staat Op tot speelworkshops bij de Belastingdienst en de Nederlandse Spoorwegen, van een maand lang tikkertje doen tot een eigen Ted Talk over spelen. “Dat laatste was natuurlijk fantastisch, want daar was het allemaal mee begonnen. Eindelijk gebeurde dat waar ik zo naar had verlangd.” In die jaren fladderde ze zonder plan van opdracht naar opdracht, met spelen als haar nieuwe rode draad. “Ik deed alles wat in mijn hoofd op kwam. Ik had echt een bijzonder leven, vond alles leuk, maar misschien heb ik teveel ‘ja’ tegen alles gezegd.”
Onderuit
In 2015 volgde een grote klap. Het bedrijf van Mariekes partner, met wie ze net een relatie had, ging failliet. “We kregen de ene na de andere financiële tegenslag. Iedere keer als er een oplossing leek te zijn, kwam er alleen maar een grotere tegenslag.” Ze besloot te doen wat velen waarschijnlijk zouden doen: bikkelen. “Ik dacht: okee Mariek, schouders eronder, nu even serieus een plan maken en keihard werken. Daar brandde ik volledig in op; ik kwam vol in een burn out terecht.” Ze bleef heen en weer schommelen tussen herstel en terugval. “Ik wist niet meer hoe ik er zelf uit moest komen. Telkens als ik vanuit een plan begon, ging ik onderuit, maar werkte ik vanuit mijn enthousiasme, dan ging ik ook onderuit. Het voelde alsof mijn bewegingsruimte heel klein geworden was.”
‘Ik dacht: kom op zeg, dit is waar bedrijven mij voor inhuurden’
In combinatie met de rugklachten die ze had, volgde ze uiteindelijk een revalidatietraject, waarin ze leerde een goede basis voor zichzelf te creëren. Deels door rust te pakken en structuur aan te brengen, deels door weer te gaan vertrouwen op haar speelsheid en haar drang naar nieuwe, verrassende momentjes. “Ik weet nog dat een soort les kregen over uit je routines stappen en nieuwe situaties opzoeken, en dat ik dacht: kom op zeg, dit is waar bedrijven mij voor inhuurden. Op dat moment realiseerde ik me: ik weet hoe dit moet, ik mag daarin weer op mezelf vertrouwen.”
HEDEN
Sindsdien weet ze steeds makkelijker de balans te vinden tussen routine en verrassing. “Ik wilde altijd graag een plan, zodat ik ergens op terug kon vallen, maar nu werk ik daar nog steeds niet mee. In plaats daarvan heb ik een basis van rust, ken ik mijn eigen grenzen en weet ik welke dingen mij voeden. Ik zet creativiteit nu bewust in voor mijn eigen rust, door te tekenen, te journallen of wat ik doe-maar-watten noem.”
TOEKOMST
Van alle lessen die ze leerde, is het ‘gewoon beginnen’ toch de grootste. “Iedere keer weer volg ik mijn plezier en vertrouw ik erop dat het me brengt waar ik op mijn best ben. Ik hoef niet te weten waar ik naartoe ga, ik mag experimenteren, ontdekken en creativiteit centraal stellen in mijn leven. Sterker nog, zonder verrassing in mijn leven verpieter ik gewoon.”
