Ik wilde me richten op wat ik graag deed en dat waren nu eenmaal weliswaar elkaar aanvullende, maar toch heel verschillende disciplines. En dan ook nog eens voor uiteenlopende opdrachtgevers. Ik had het mezelf op meerdere momenten makkelijker kunnen maken, door het pad te volgen dat voor me werd uitgelegd. Ik had nu bijvoorbeeld communicatieadviseur klimaatadaptatie kunnen zijn. Domweg omdat ik in dat netwerk terecht kwam en steeds vaker voor opdrachten in die hoek werd gevraagd. Maar ik weet hoe belangrijk afwisseling voor me is. Dat betekent soms afscheid nemen van opdrachtgevers, je teen in een nieuwe vijver steken. En dat is altijd spannend. Maar tot nu toe is het ook altijd goed gekomen. En zo geniet ik al bijna 24 jaar van het werk dat ik doe.
Eigenwijs
Ik begon met Creatief Bureau Donkigotte naast mijn studie, als bijbaantje en volledige autodidact (ik studeerde romaanse talen en culturen, de Spaanse roman Don Quijote was mijn favoriete boek). Ik deed dat puur omdat ik het leuk vond. Maar in 2004 koos ik ervoor om echt mijn brood te gaan verdienen als zzp’er. In het begin liet ik me regelmatig onzeker maken door alles wat ik las. Want het mantra was destijds: specialiseren, specialiseren, specialiseren. Als je kans van slagen wilde hebben als zzp’er, moest je iets unieks te bieden hebben. Je moest een niche zoeken. Ik weet niet hoeveel niches er zijn in Nederland, maar ik vermoed dat dat er minder zijn dan zzp’ers. Betekent dat dat je niet zou kunnen slagen als je ‘gewoon’ vormgever bent? Of een niet gespecialiseerde fotograaf? Ik zag vele tegenvoorbeelden om me heen. Dus liet ik die ondernemersadviezen heel eigenwijs maar voor wat ze waren en deed ik waar ik blij van werd. Natuurlijk zou je kunnen zeggen dat er weinig ondernemers tekst, vormgeving én fotografie combineren en dat dat dus een niche is. Maar ik geloof niet dat dat werd bedoeld met het zoeken van een niche. Een opdrachtgever kan een opdracht immers ook uitbesteden aan een redacteur, vormgever én fotograaf of aan een bureau met een accountmanager die de boel combineert. Natuurlijk.
Doen wat je het leukst vindt
De eerste jaren na 2004 kreeg ik vooral gerichte opdrachten voor een van mijn disciplines, omdat mensen via via hadden vernomen dat ik geschikt zou zijn voor een bepaalde opdracht. Maar na een tijdje durfde ik gewoon te vragen of ze al een vormgever hadden als ik werd gevraagd voor het schrijven van een brochure. Ik verzamelde immers steeds meer voorbeelden van mijn werk, dus kon ik laten zien waar ik toe in staat was. Vaak bleken mensen dat heel prettig te vinden: gewoon in zee gaan met één persoon. En dan niet met een accountmanager, die regelmatig voor ruis op de lijn zorgt, maar met degene die het werk uitvoert. Ik heb sinds die tijd niet om werk verlegen gezeten. Dus gewoon doen wat ik zelf het leukst vond, bleek te werken.
Of ik geloof dat dat altijd zo is? Nee, dat niet. Misschien wil jij het liefst de hele dag prachtige schilderijen maken, maar is er niemand die ze koopt. Of heb je een geweldig product bedacht, maar lukt het maar niet de juiste doelgroep te vinden. Iets leuk vinden, biedt natuurlijk geen garantie. Maar ik raad iedereen aan het wel te proberen. Al is het in kleine stapjes. Ik heb ook opdrachten aangenomen die met momenten vreselijk saai waren, domweg om genoeg omzet te maken. Maar omdat ik steeds bleef zoeken naar manieren om mijn werk zo leuk mogelijk te houden, werd ik er ook steeds beter in. Daardoor kreeg ik meer opdrachten, wat me in de gelegenheid stelde steeds kritischer te worden in het werk dat ik aannam.
Dead fish
Lees boeken over ondernemen, sluit je aan bij netwerken, volg inspirerende mensen op social media. Dat doe ik ook. Wie weet leer je er wat van. Maar mijn advies is vooral goed te blijven voelen of wat mensen je adviseren ook voor jou klopt. ‘Only dead fish go with the flow’ is een uitspraak waar ik altijd om moet gniffelen. Meegaand zijn is met momenten heel prettig, maar soms moet je je eigen weg durven gaan en alle adviezen en hypes lekker links laten liggen. Ik ben benieuwd waar het jou gaat brengen!
