Een boek schrijven ging bij spreker, trainer en auteur Jikkie Has (42) niet zonder slag of stoot. Haar uitgever gaf de opdracht om ‘gewoon’ te beginnen met schrijven: “Doe wat goed voelt voor jou. Het hoeft niet perfect te zijn.” Maar Jikkie begon niet. Ze liet zich tegenhouden door angst voor kritiek. “Ik wilde het in een keer perfect doen, terwijl iets ook gewoon moet groeien en ontstaan.”
Wat was het probleem?
“Ik schreef een boek over zakelijk zelfvertrouwen. Ik vind het belangrijk dat mensen zich niet laten tegenhouden door gedachten als ‘wat zullen anderen wel niet denken?’ of ‘doe ik het wel goed?’. Via dit boek wilde ik deze boodschap overbrengen aan een groot publiek, maar toen mijn uitgever de opdracht gaf om te gaan schrijven, begon ik niet. Ik had net een boek gelezen over hoe je een managementboek schrijft en daarin stond bijvoorbeeld dat ik mijn tone of voice eerst moest vinden en dat ik de doelgroep helder moest hebben. Dat moest ik voor mijn gevoel nog uitzoeken.”
“Ik bedacht allerlei smoesjes om maar niet te hoeven beginnen”
“Na een tijdje kreeg ik een berichtje van mijn uitgever: ‘Jikkie, je zou iets aanleveren, maar ik zie niets. Heb je tijd om even te bellen?’ Toen ik met haar belde, merkte ik dat ik met allerlei praktische smoesjes kwam. ‘Ik zit midden in en verbouwing, ik heb het druk.’ Je kent het wel. ‘O ja, en ik moet ook nog nadenken over de doelgroep en mijn tone of voice vinden….’ Maar dat was het probleem helemaal niet: ik was zelf ook bang om kritiek te krijgen. Ik was bang dat een wetenschapper zou verkondigen dat mijn boek niet klopt of oppervlakkig zou zijn. Ik bedacht daardoor allerlei smoesjes om maar niet te hoeven beginnen.”
Wat veranderde er toen je dat ontdekte?
“Mijn uitgever benadrukte dat een bestseller niet in één keer geschreven wordt. Het hoeft niet perfect te zijn, bleef ze benadrukken. Door dat telefoontje ben ik toch begonnen met schrijven. De deadline hielp daar ook wel in mee. Toch voelde ik richting de deadline weer wat belemmerende gedachten terugkomen. Wat als het niet goed genoeg is? Ik heb echt op het punt gestaan om er mee te stoppen. Maar uiteindelijk was mijn missie groter dan mijn angst.”
“Ik vind het erg belangrijk om angst bespreekbaar te maken. Daarmee laat je zien dat het iets menselijk is, waar we allemaal last van hebben. Vaak kan iemand die van een afstandje naar jouw project kijkt, helpen om je angst in perspectief te plaatsen, zodat je er weer boven gaat staan. Anders blijft het in je hoofd zitten en blijf je rondjes maken. Achteraf gezien was mijn angst niet terecht: ik heb één viersterrenrecensie gekregen en voor de rest alleen maar recensies met vijf sterren.”
Wat heb je geleerd uit deze situatie?
“Ik leerde dat iets niet perfect hoeft te zijn. In ieder geval niet in één keer. Iets moet ook gewoon groeien en ontstaan. Mijn hoofddoel bleef bestaan, maar ik maakte de tussenstappen ernaartoe klein en concreet. Je moet niet denken: mijn marketing en social media moeten goed zijn, want stel dat? Doe het stapje voor stapje. Als ik kijk naar YouTube-video’s die ik zeven jaar geleden maakte, denk ik: o mijn god, ben ik dat? Maar ik had die ervaring nodig, om uiteindelijk uit te komen waar ik nu sta. Als ik het destijds al zo professioneel had gewild als het nu is, was ik nooit begonnen.”
“Droom groots, maar maak de tussenstapjes concreet en klein om voortgang te maken”
“Wetenschapper Daniël Kahneman heeft onderzoek gedaan naar hoe economisch succesvolle mensen denken. Ze nemen risico’s, maar zien deze uitdagingen als een partijtje tennis. You win some, you lose some. Door het zo te bekijken, wordt het makkelijker om door te gaan. Droom groots, maar maak de tussenstapjes concreet en klein om voortgang te maken. Het hoeft niet perfect te zijn. Echt niet.”
